koeien drijven

Koeien drijven in de Dintelse Gorzen

De Dintelse Gorzen is een natuurgebied van ruim 500 ha. en ligt in zuid-west Brabant, nabij Steenbergen aan het Volkerak. Dit gebied is na de afsluiting van de Philipsdam droog komen te liggen. Eb en vloed verdwenen en in de voormalige hoge schorren en lager gelegen slikken kwam nieuwe, unieke natuur terug. De bodem in het natuurgebied is afwisselend zoet en zout en dit levert veelzijdige begroeiing op. In de lage slikken vind je nog altijd zoutminnende zeekraal en lamsoor. In de vroegere schorren vind je wilgen, vlier en duinriet.

Het is een ruige vegetatie en de groei wordt in toom gehouden door zo’n  70 Shetland pony’s en ongeveer 200 schotse Hooglanders, die daar in het wild leven en grazen.

Het welzijn van deze dieren moet echter wel begeleid worden door ons mensen. Om inteelt te voorkomen worden jaarlijks de jonge stieren verwijderd, of gecastreerd, en worden alle dieren ge-ent en ontwormd. Dit gebeurt in het najaar. Deze dieren zijn alleen te vangen met behulp van mensen te paard, die het vee bijeen drijven en daar ga ik dit jaar ook aan meedoen. Het lijkt me geweldig om door deze natuur vrij te mogen bewegen en natuurlijk ook een uitdaging om mee te doen aan het koeien drijven met mijn, ooit voor dit werk getrainde, paard Juan.

Ik ga mee met Raph, die in de buurt woont en zulke klussen al eerder gedaan heeft. De verwachting is dat we hier wel het hele weekend mee bezig zijn.

Omdat we zaterdagmorgen vroeg beginnen, meld ik me vrijdagmiddag bij Raph thuis, waar ik dan ook logeer.

In de regen vertrekken we zaterdagochtend rond negen uur richting de Gorzen. Ramon en Mike gaan ook mee. Beiden ken ik al van eerdere ritten.

Bij de Gorzen voegen we ons bij nog eens 11 mannen/vrouwen. Bijna iedereen met een Quarterhorse. Volgens mij komen ze uit Dordrecht. Natuurlijk is onze enige echte Nederlandse Cowboy, Suus, ook aanwezig en is, samen met Rikkert, de oppercowboy en zij zetten een beetje de lijnen uit voor vandaag. 

Dat is goed, want je moet wel een plan hebben en af en toe gestuurd worden, anders gaat het niet lukken.

De Gorzen is een buitendijks gebied. Aan 2 zijden zijn er dijken, 1 zijde de Dintel en nog een zijde aan het Volkerak. We gaan de koeien vanaf de waterzijdes richting oostelijk gelegen dijk drijven en vandaar uit langs de dijk naar de hoek waar de veekraal ligt. Dit is een redelijk goed begaanbare en overzichtelijke strook land.  Een voordeel met het drijven is dat er langs de dijk een afrastering is, zodat die kant afgedekt is.

In de hoek van de Dintel en het Volkerak aan de westkant, heb je een ruig en soms moeilijk begaanbaar gebied met dichte bossages en watertjes en aan de noordkant de uitgestrekte vlakke slikken, begroeit met een soort helmgras.

De koeien leven niet in 1 grote kudde, maar verdelen zich in kleine groepen. Dat is dus zoeken geblazen.

We beginnen in het moeilijkste gedeelte en gaan eerst de bossen in. We splitsen ons op in kleine groepjes en systeemmatig kammen we het bos uit, maar vinden  daar geen koeien. Op een soort Schiereiland zien we in de verte een kleine kudde lopen en die staat genoteerd en halen we later op.

Wel komt ons, al luid brullend, een Shetland hengst tegemoet en showt ons zijn mannelijkheid en wil wel laten weten wie hier de baas is. Er lopen hier 70 van die Shetlanders (alleen maar hengsten) rond, dus dat beloofd nog wat. Calimero blijkt nauwelijks indruk te maken op onze paarden. Eerlijk gezegd ben ik wel blij dat ik er veilig op zit, want ik vertrouw dat zwarte monstertje voor geen cent. Dit mannetje zal de rest van het weekend de hele tijd met ons optrekken.  Een hengstige merrie vindt ie wel interessant.

Gelukkig is het ondertussen opgehouden met regenen en klaart het weer op en dat maakt het toch wel een stuk aangenamer.

Na een klein uurtje komen we de eerste koeien tegen als we het bos verlaten. Tussen het bos en de oostelijke dijk is een brede open strook van, ik schat zo’n 500 meter en daar lopen heel verspreid verschillende groepjes koeien. De positie is gunstig. We houden ruim afstand, om ze niet af te schrikken en wachten tot iedereen er weer is en positie heeft, voordat we gaan drijven. Dat duurt ongeveer 20 minuten en dan rukken we langzaam op. We doen alles stapvoets, want als de koeien gaan lopen rennen raak je de controle kwijt en dikke kans dat ze ontsnappen. De dik begroeide bodem is zeer ongelijk, met greppels en kuilen, dus dat nodigt ook niet uit om eens lekker te gaan galoperen. We rijden over de oude zeebodem en de oude watergeulen zijn nog duidelijk zichtbaar. Wel ontzettend mooi en vooral heel puur. Dik genieten dus.

De, bij elkaar gedreven, kleine groepjes vormen langzaam aan een kudde van zo’n 40-50 runderen en zo sjokken we voorbeeldig richting veekraal die nog zo’n 2 km verderop ligt. Om je heen hoor je de cowboys ’ yeahh, move on,  go on’  roepen en de gauchos doen het met ‘vamos’.  Die koeien snappen het allemaal. Ik zwaai af en toe ook maar eens flink met mijn rebenque en dat werkt ook wel.

Je krijgt de neiging om het tempo op te schroeven en de koeien wat meer onder druk te zetten, maar Suus en Rikkert houden het goed in de gaten en fluiten je terug. Het is zaak om een koe voor je te houden en vooral niet voorbij de flank te komen, anders geef je ze kans om onder je door te duiken. Door dat gesjok lijken de koeien zich er in te berusten, maar dat is een valkuil, want ze houden het wel degelijk in de gaten en als er maar een gaatje valt duiken ze daar in. Dat gebeurt toch met regelmaat en moet je zo’n koe ook weer opvangen en terug brengen in de kudde. Dat is ook wel weer het leuke, want dan heb je wat actie. Toch ontsnappen er op deze manier verschillende koeien en als ze eenmaal in het bos zitten, kun je het verder wel even vergeten, als je maar met een paar drijvers bent. We zijn natuurlijk ook nog niet helemaal op elkaar ingespeeld en ook niet allemaal ervaren. Toch gaat het aardig goed en raak ik snel vertrouwd met het drijven.

Het is voor mij de eerste keer, maar de kneepjes van het vak klinken logisch.  Het vluchtgedrag van een koe is niet anders dan dat van een paard. Ik tref het ook met mijn paard, want hij doet gewoon wat ie moet doen en vindt dat koeiengedoe, de normaalste zaak van de wereld en gaat, indien nodig, overal dwars doorheen. Soms moet je over een een ruige vloer galoperen en hou je je hart vast, maar dat gaat allemaal goed.

Voor de veekraal is een omheind stuk wei, met een ruime afsluitbare opening, dat als een fuik is opgebouwd en vandaar uit moeten ze nog door een hek naar een kleine weide. Dat laatste daar hebben ze niet allemaal zin in en daar heb je dan wat stuurmanskunsten nodig om dat voor elkaar te krijgen. Hier laat Ramon zien waar ie is opgegroeid en weet in volle galop een koe, vlak voor de opening, zo om te drukken dat het beest maar 1 kant op kan en dat is door het hek heen. Daar hebben de cowboys wel respect voor en gaucho Ramon ontvangt dat met een grote grijns. Mooie goser.

We gaan vervolgens voor de kudde, die we op het schiereiland gezien hebben. Dit gaat vlekkeloos en na aflevering is het tijd voor een pauze en een hapje eten.

Rapholito had ‘s morgens vroeg bij de warme bakker lekkere worstenbroodjes gehaald en met een biertje erbij en een zonnetje op de kop gaat het helemaal goed.

Na de pauze rijden we naar het verst gelegen deel aan de noordkant. Daar is een uitgestrekte grote vlakte begroeit met een soort goudgeel helmgras. We kunnen helemaal langs de dijk rijden. Dicht langs de dijk is alleen wat gras en dus kunnen we hier een groot stuk in een rustige galop overbruggen. Onderweg stuiten we op de kudde Shet hengsten en daar lopen een hoop macho’s tussen, die hun territorium wel willen verdedigen. Tjonge, wat kunnen die beesten een herrie maken. Ze zijn druk met ons en tussendoor zijn ze ook nog onderling aan het bakkeleien. Ze zijn allemaal zwart en zien er goed uit. D’r lopen aardig gespierde Jerommekes tussen. Al te opdringerige types moet je echt met de rebenque even van je af slaan.

De grote vlakte is schitterend en met de af en toe donkere wolken erboven geeft dit een mooi plaatje. De bodem is mooi vlak en een beetje sompig door de vele regen. Toch kun je hier prima over galoperen. We vinden nog een kudde koeien en brengen die ook naar de veekraal.

Het is al ruim in de middag en de meeste koeien hebben we wel binnen. Er lopen nog een aantal ontsnapte koeien en ongetwijfeld zullen we er nog wel een paar gemist hebben.

We besluiten er voor vandaag mee te kappen en morgen met een groep nog een keer door het gebied te gaan en proberen de rest ook binnen te halen.

De zondag is zo’n typisch mooie herfstdag. Lekkere frisse lucht en een strak blauwe hemel. De groep drijvers is grotendeels van samenstelling veranderd. Ronald, Els, Pauline, Ad en Davey hebben een deel van de open gevallen plaatsen opgevuld. We kunnen noch wat koeien vangen, maar er ontsnappen er toch ook wel weer een aantal.

Ze zitten in het bos en we vinden ze niet zo snel meer terug. Die hebben dan geluk gehad, want daar gaan we verder niet meer achteraan.

We sluiten het weekend af met een drankje en rond 14.00 gaat Juan de trailer in en gaan we huiswaarts.

Het was een schtitterend weekend en ik heb voor 200% genoten van het rijden in deze pure natuur en het koeiendrijven.

Een volgende keer ga ik weer graag mee.